Bloemlezing.

"Read books as one would breathe air, 

to fill up and live."

                      Annie Dillard

"You can do as you please;
but I shall keep my book on the table here,
and read a little every morning as soon as I wake,
for I know it will do me good, and help me through the day."

Little Women, Louisa May Alcott

Juni 2022. Ik ging op reis en nam mee: acht boeken. Klinkt als een uitdaging voor een paar weken roadtrippen met strakke planning, maar er zat een visie achter. Een tweeledige zelfs. Want tijdens het invullen van het aanvraagformulier voor het magazijn van de bibliotheek, had ik gelet op het aantal bladzijden. Die mochten per boek niet meer dan 300 bedragen. Om gewicht in de bagage te sparen, zou je denken. Deels. Anderzijds speelde een vorm van lichte paniek een rol in die beslissing. Vorig jaar rond dezelfde tijd had ik namelijk al dertig boeken achter de kiezen. Nu zat ik pas aan de helft daarvan. Geen idee hoeveel het er precies waren, maar de melding dat ik een aantal books behind schedule zat in mijn jaarlijkse leesuitdaging werkte behoorlijk presserend. Tussen het onderweg zijn, zwemmen, wandelen, mijmeren, uitrusten en toegeven aan hongertjes door, ploegde ik me dan ook verbeten door het in de vergetelheid geraakte beknoptere werk van Elizabeth Hardwick (****), Maria Dermout (****), Sinclair Lewis (**), Natalia Ginzburg (****), Margaret Drabble (*****), Brian Moore (***) en Rona Jaffe (****). Tussendoor ook nog snel Viktor E. Frankl (****) meelezend over de schouder van mijn reisgenoot op een zonovergoten Corsicaans strand. En zo uiteindelijk acht boeken te kunnen toevoegen aan de teller bij thuiskomst. Al is het me daar uiteraard niet om te doen. Zolang leespret het wint van -druk blijf ik naarstig verder verzamelen. In het scrollen door alle oogsten schuilt namelijk een verslavend genoegen. 

Het is een beetje zoals met wijn: je hebt goede en minder goede jaren. Al zijn die nogal persoonlijk. Zo hoorde ik 2009 en '10 als winnaars uit de bus van een zelfverklaard kenner komen. De daaropvolgende edities hebben het dan blijkbaar verkorven. Slecht wijnjaar 2013 was daarentegen een van mijn  betere boekenprofijten. Of toch sinds de intrede van online boekenkast Goodreads, drie jaar daarvoor. Het waren er toen 69, goed voor 17 380 bladzijden. Klinkt indrukwekkend, maar als lagereschoolmeisje had ik die score vast moeiteloos overschreden. Toen lagen er namelijk minder veeleisende verleidingen op de loer. Tv-momenten waren gelimiteerd, sociale media onbestaande. Anderzijds bleef ik minder lang wakker 's avonds en had ik ook meer hobby's. Waaronder lezen. ('Nerd up! Nerd up! Hey hey', hoor ik mijn twee broers instant neuriën.) Ondanks vertier dat geen hefmanoeuvres, aandachtsspanne of externe lichtbron nodig heeft, is er voor dit aan de universiteit van het leven studerende meisje weinig veranderd. Geef haar een hoekje, een boekje en liefst zo weinig mogelijk gezeur van een bedgenoot die zogezegd niet kan slapen door leeslamplicht en bladzijdegeritsel (maar niet zo gedaan, wegens al snel na dat gebrom talloze papierbronnen omzagend). 

Lezers zijn dappere doorzetters. In het gevecht tegen de tijdsgeest, die van hen verlangt dat ze mee zijn met status- en nieuwsupdates, bekende en minder bekende gemaskerde, dansende of pas getrouwde Vlamingen. Niet toevallig slaagde ik er in het quarantainejaar in om 18 585, door 75 kaften omarmde vellen papier achterover te slaan (en best ook menig fles wijn, mooi evenwicht tussen alcohol, zuurgraad en tannines in 2020, me dunkt). Toegeven dat je liever een avond doorbrengt met een boek dan in gezelschap roept zelfs na alle ervaren voordelen uit al dat opgelegde thuisblijven wenkbrauwgefrons op. En tenzij je van je gesprekspartner weet dat ook hij een lezer is, komt het huidige voer niet gauw op tafel in een doorsnee dialoog. En dan nog. Iedereen doet het op eigen wijze, de een al wat diagonaler of frequenter dan de ander. Je hebt er die in boeken naar de zin van het leven zoeken, of naar zichzelf. Je hebt er die voor het gemak gaan: hapklare zinsneden, groot lettertype, zo min mogelijk bladzijden of filosofisch gemijmer, happy end. Anderen kicken dan weer op kolossen en om de zoveel hoofdstukken een verhaaltechnische breinbreker. 

Bij deze lezer geeft herkenbaarheid de doorslag. Duw me de stem van een worstelende vrouw onder de neus, die de geneugtes en tegenslagen des levens tracht te rijmen, en passant het een na het andere slimme, ooit zelfbedachte maar nooit zo goed verwoorde inzicht uitdelend, en ik ga overstag. Bij voorkeur is het eindresultaat doorspekt met lugubere, hartverscheurende of soms bevreemdende elementen. Inspirerend mag het ook zijn, al was het maar door het belachelijk lijkende idee om dagelijks het avondmaal te noteren (Variatie! Inspiratie! Geen discussie meer over hoelang het al dan niet geleden is dat er nog eens fried rice, curry of friet op het menu stond!) uit Charlotte Mutsaers' fascinerende inboedelruimverslag Harnas van Hansaplast (****) aan mijn gewoontes toe te voegen. 

Net omdat stemmingen, concentratieniveau en eventuele besognes invloed hebben op hoe intens en aandachtig je een verhaal beleeft gaat het hier dit jaar allemaal wat moeizamer. Op zomers zand, ondanks het immer storende en vruchteloze zoeken naar de juiste houding een geliefde leesplek, was ik vaker dan anders het slachtoffer van de dodelijk meditatieve combinatie zon, zeelucht en -geluiden. Zo zag ik de binnenkant van mijn ogen vaker dan het boek in mijn handen. Als onderdeel van een uitgebreid avondritueel vallen mijn ogen tegenwoordig te snel dicht. En sinds een volle blaas me geregeld uit dromenland jaagt en een vol hoofd het onmogelijk maakt om weer vlotjes terug te keren, spendeer ik menig nachtelijk uur op de bank met een boek. Om het verlammende gekonkelfoes van to do-lijstjes en muizenissen te beslechten door wiegende woorden en magnetiserende melatonine. Maar ook om het donker extra cachet aan de ervaring te geven. Mijn vaste leesgewoontes werden met andere woorden grondig door elkaar geschud. Wat dan wel weer voor een vorm van dankbaarheid zorgde: dat ik in mijn jaarlijkse voornemens om behalve minder gulzig te eten me ook vaker mindful in boeken te verdiepen al half ben geslaagd. 

Opzet en beeldmateriaal van dit stukje dateren uit februari 2018. Welgeteld 280 boeken weerhielden me ervan het af te maken, non-fictie en naar het beeld vertaalde werk niet meegerekend. 280 bronnen van vreugde, verdriet, inspiratie, soms ergernis, mijmeringen, levenswijsheid, oplijstdrang, voldoening en groeiend leesplezier. 280 redenen om de bibliotheek te blijven frequenteren met keuzestress, altijd een te grote stapel voer onder het nachttafeltje liggen hebben, online scores* te bedenken en een keer per maand samen te komen met medelezers om bevindingen, mooie zinnen en andere gelijk- of uiteenlopende ervaringen te delen (ode aan de Boekgroep!). Aan excuses of uitstelgedrag voor alle to do's in mijn hoofd geen gebrek, maar voor lezen weet ik, ondanks verlokkingen, beproevingen of opslorpende karweien, zelden een geldige smoes te verzinnen. 

Nog tien van de vijftig boeken te gaan dit jaar. Dat zijn twee stuks achter op schema, liet Goodreads verstaan. Het zou best kunnen dat er op dit moment een stapeltje van tien hoog onder het tafeltje naast mijn bed ligt. Dat ik bij de selectie heel eventueel gelet heb op een niet al te groot aantal bladzijden. En dat ik, omringd door de schaduwen van de nacht en tussen het dromen door, toch weer vlotjes die vooropgestelde limiet overschrijd. In dat geval bewaar ik er misschien beter enkele voor de uitdaging van 2023. Je weet maar nooit dat de grootste to do van volgend jaar mijn leeshonger tijdelijk zal stillen. Maar dat, beste lezer, is tot dusver een gesloten boek. 

* VERKLAREND SCOREBORD
* voor de moeite 

** daar zit iets in, het kwam er alleen niet uit

*** mooi, maar niet per se een aanrader

**** prachtig, zeg het voort

***** overweldigend, zou ik zo opnieuw lezen