donderdag 10 november 2022

Bloemlezing.




"Read books as one would breathe air, 
to fill up and live."

                      Annie Dillard

"You can do as you please;
but I shall keep my book on the table here,
and read a little every morning as soon as I wake,
for I know it will do me good, and help me through the day."

Little Women, Louisa May Alcott

Juni 2022. Ik ging op reis en nam mee: acht boeken. Klinkt als een uitdaging voor een paar weken roadtrippen met strakke planning, maar er zat een visie achter. Een tweeledige zelfs. Want tijdens het invullen van het aanvraagformulier voor het magazijn van de bibliotheek, had ik gelet op het aantal bladzijden. Die mochten per boek niet meer dan 300 bedragen. Om gewicht in de bagage te sparen, zou je denken. Deels. Anderzijds speelde een vorm van lichte paniek een rol in die beslissing. Vorig jaar rond dezelfde tijd had ik namelijk al dertig boeken achter de kiezen. Nu zat ik pas aan de helft daarvan. Geen idee hoeveel het er precies waren, maar de melding dat ik een aantal books behind schedule zat in mijn jaarlijkse leesuitdaging werkte behoorlijk presserend. Tussen het onderweg zijn, zwemmen, wandelen, mijmeren, uitrusten en toegeven aan hongertjes door, ploegde ik me dan ook verbeten door het in de vergetelheid geraakte beknoptere werk van Elizabeth Hardwick (****), Maria Dermout (****), Sinclair Lewis (**), Natalia Ginzburg (****), Margaret Drabble (*****), Brian Moore (***) en Rona Jaffe (****). Tussendoor ook nog snel Viktor E. Frankl (****) meelezend over de schouder van mijn reisgenoot op een zonovergoten Corsicaans strand. En zo uiteindelijk acht boeken te kunnen toevoegen aan de teller bij thuiskomst. Al is het me daar uiteraard niet om te doen. Zolang leespret het wint van -druk blijf ik naarstig verder verzamelen. In het scrollen door alle oogsten schuilt namelijk een verslavend genoegen. 

Het is een beetje zoals met wijn: je hebt goede en minder goede jaren. Al zijn die nogal persoonlijk. Zo hoorde ik 2009 en '10 als winnaars uit de bus van een zelfverklaard kenner komen. De daaropvolgende edities hebben het dan blijkbaar verkorven. Slecht wijnjaar 2013 was daarentegen een van mijn  betere boekenprofijten. Of toch sinds de intrede van online boekenkast Goodreads, drie jaar daarvoor. Het waren er toen 69, goed voor 17 380 bladzijden. Klinkt indrukwekkend, maar als lagereschoolmeisje had ik die score vast moeiteloos overschreden. Toen lagen er namelijk minder veeleisende verleidingen op de loer. Tv-momenten waren gelimiteerd, sociale media onbestaande. Anderzijds bleef ik minder lang wakker 's avonds en had ik ook meer hobby's. Waaronder lezen. ('Nerd up! Nerd up! Hey hey', hoor ik mijn twee broers instant neuriën.) Ondanks vertier dat geen hefmanoeuvres, aandachtsspanne of externe lichtbron nodig heeft, is er voor dit aan de universiteit van het leven studerende meisje weinig veranderd. Geef haar een hoekje, een boekje en liefst zo weinig mogelijk gezeur van een bedgenoot die zogezegd niet kan slapen door leeslamplicht en bladzijdegeritsel (maar niet zo gedaan, wegens al snel na dat gebrom talloze papierbronnen omzagend). 

Lezers zijn dappere doorzetters. In het gevecht tegen de tijdsgeest, die van hen verlangt dat ze mee zijn met status- en nieuwsupdates, bekende en minder bekende gemaskerde, dansende of pas getrouwde Vlamingen. Niet toevallig slaagde ik er in het quarantainejaar in om 18 585, door 75 kaften omarmde vellen papier achterover te slaan (en best ook menig fles wijn, mooi evenwicht tussen alcohol, zuurgraad en tannines in 2020, me dunkt). Toegeven dat je liever een avond doorbrengt met een boek dan in gezelschap roept zelfs na alle ervaren voordelen uit al dat opgelegde thuisblijven wenkbrauwgefrons op. En tenzij je van je gesprekspartner weet dat ook hij een lezer is, komt het huidige voer niet gauw op tafel in een doorsnee dialoog. En dan nog. Iedereen doet het op eigen wijze, de een al wat diagonaler of frequenter dan de ander. Je hebt er die in boeken naar de zin van het leven zoeken, of naar zichzelf. Je hebt er die voor het gemak gaan: hapklare zinsneden, groot lettertype, zo min mogelijk bladzijden of filosofisch gemijmer, happy end. Anderen kicken dan weer op kolossen en om de zoveel hoofdstukken een verhaaltechnische breinbreker. 

Bij deze lezer geeft herkenbaarheid de doorslag. Duw me de stem van een worstelende vrouw onder de neus, die de geneugtes en tegenslagen des levens tracht te rijmen, en passant het een na het andere slimme, ooit zelfbedachte maar nooit zo goed verwoorde inzicht uitdelend, en ik ga overstag. Bij voorkeur is het eindresultaat doorspekt met lugubere, hartverscheurende of soms bevreemdende elementen. Inspirerend mag het ook zijn, al was het maar door het belachelijk lijkende idee om dagelijks het avondmaal te noteren (Variatie! Inspiratie! Geen discussie meer over hoelang het al dan niet geleden is dat er nog eens fried rice, curry of friet op het menu stond!) uit Charlotte Mutsaers' fascinerende inboedelruimverslag Harnas van Hansaplast (****) aan mijn gewoontes toe te voegen. 

Net omdat stemmingen, concentratieniveau en eventuele besognes invloed hebben op hoe intens en aandachtig je een verhaal beleeft gaat het hier dit jaar allemaal wat moeizamer. Op zomers zand, ondanks het immer storende en vruchteloze zoeken naar de juiste houding een geliefde leesplek, was ik vaker dan anders het slachtoffer van de dodelijk meditatieve combinatie zon, zeelucht en -geluiden. Zo zag ik de binnenkant van mijn ogen vaker dan het boek in mijn handen. Als onderdeel van een uitgebreid avondritueel vallen mijn ogen tegenwoordig te snel dicht. En sinds een volle blaas me geregeld uit dromenland jaagt en een vol hoofd het onmogelijk maakt om weer vlotjes terug te keren, spendeer ik menig nachtelijk uur op de bank met een boek. Om het verlammende gekonkelfoes van to do-lijstjes en muizenissen te beslechten door wiegende woorden en magnetiserende melatonine. Maar ook om het donker extra cachet aan de ervaring te geven. Mijn vaste leesgewoontes werden met andere woorden grondig door elkaar geschud. Wat dan wel weer voor een vorm van dankbaarheid zorgde: dat ik in mijn jaarlijkse voornemens om behalve minder gulzig te eten me ook vaker mindful in boeken te verdiepen al half ben geslaagd. 

Opzet en beeldmateriaal van dit stukje dateren uit februari 2018. Welgeteld 280 boeken weerhielden me ervan het af te maken, non-fictie en naar het beeld vertaalde werk niet meegerekend. 280 bronnen van vreugde, verdriet, inspiratie, soms ergernis, mijmeringen, levenswijsheid, oplijstdrang, voldoening en groeiend leesplezier. 280 redenen om de bibliotheek te blijven frequenteren met keuzestress, altijd een te grote stapel voer onder het nachttafeltje liggen hebben, online scores* te bedenken en een keer per maand samen te komen met medelezers om bevindingen, mooie zinnen en andere gelijk- of uiteenlopende ervaringen te delen (ode aan de Boekgroep!). Aan excuses of uitstelgedrag voor alle to do's in mijn hoofd geen gebrek, maar voor lezen weet ik, ondanks verlokkingen, beproevingen of opslorpende karweien, zelden een geldige smoes te verzinnen. 

Nog tien van de vijftig boeken te gaan dit jaar. Dat zijn twee stuks achter op schema, liet Goodreads verstaan. Het zou best kunnen dat er op dit moment een stapeltje van tien hoog onder het tafeltje naast mijn bed ligt. Dat ik bij de selectie heel eventueel gelet heb op een niet al te groot aantal bladzijden. En dat ik, omringd door de schaduwen van de nacht en tussen het dromen door, toch weer vlotjes die vooropgestelde limiet overschrijd. In dat geval bewaar ik er misschien beter enkele voor de uitdaging van 2023. Je weet maar nooit dat de grootste to do van volgend jaar mijn leeshonger tijdelijk zal stillen. Maar dat, beste lezer, is tot dusver een gesloten boek. 


* VERKLAREND SCOREBORD
* voor de moeite 
** daar zit iets in, het kwam er alleen niet uit
*** mooi, maar niet per se een aanrader
**** prachtig, zeg het voort
***** overweldigend, zou ik zo opnieuw lezen

maandag 16 mei 2022

Sweet sixteen.



Liefste lievelings

Zestien jaar liefde. 
Daarom niet permanent even grote, maar wel altijd genoeg 
om vol geduld te wachten en zolang mogelijk niet toe te geven
dat het in de periode zonder toch niet helemaal hetzelfde was. 

Graag alleen zijn, maar ook genieten van de tijd samen. 
Dingen opsparen om te vertellen, toe te geven, aan te vullen, naar uit te kijken.  
Altijd weer te laat doorhebben dat de bron van irritatie ergens in eigen boezem te vinden was. 
Nooit de zoen vergeten bij het heengaan en terugkomen. 
Elkaar plagerig terechtwijzen bij zeldzame keren van verzuim. 
Lachen om dezelfde dingen: terugkerende personages, catchy uitspraken, andermans gewoontes, elkaar. 
Bij voorbaat kunnen voorspellen wat de volgende grap zal zijn. Als die pronostiek niet synchroon weerklonk, uitgelaten 'Ik wíst het!' roepen. 
Maar dat nooit afgezaagd vinden. 

Steeds beter praten, delen wat er binnenin woedt, knipogen, zalven, veelbetekenend kijken, zonder woorden raden wat de ander wil, levenskwesties uitdiepen, worstelingen kunnen toegeven. 
Stilaan milder, eerlijker, kwetsbaarder, zachter en met lichte tegenzin ouder worden. 
Op een zwak moment al eens in een oude val trappen. 
Maar niet te koppig zijn om dat sneller dan vroeger toe te geven. 

Elkaar blijven vinden in de liefde voor eten, chillen, slapen, zonnestralen, lezen, koesteringen, verlangens, overprikkelingen, rituelen, het delen van weetjes, verbazing en bedenkingen. 
Onafgebroken bijleren, van elkaar, van het leven, van de wijsheden die we afzonderlijk of simultaan sprokkelen. 
Nooit ophouden met blij zijn om elkaar terug te zien. 
Zuinig zijn met verwachtingen, romantiek of stappen voorwaarts, 
maar bijna altijd de verwondering koesteren bij verrassende wendingen. 

Zoals, niet lang na dat zelf verzochte boeketje valentijn,
die onaangekondigde bos tulpen op een lastige feestdag. 

En omgekeerd: een maand na de echte viering vol revelaties, 
de link in je mailbox naar dit eerbetoon. 

Waarin ik je
zonder knutselpapier vol opgedroogde tranen van ontroering en vlekken chocoladetaart
maar met minstens evenveel oprechte hartstocht
wil laten weten dat het ook hier allemaal
nog steeds naar meer smaakt. 

Cheers
liefste lievelings, 
op ons. 

woensdag 1 december 2021

So long, mama.


Het is niet met opzet en ik sta er te weinig bij stil, 

maar nu ik er zo over nadenk valt het op

dat telkens als ik 

lees, kook, mijn dagboeken en lijstjes bijwerk, in biologische winkels loop, hard en schel lach, zing, de zon aanbid, rugoefeningen doe, bergen bewandel, terracottakleurige lippenstift opendraai, een nieuw doosje Venus uit je budgetpak Gilette open, kampeer, huil bij ontroerende muziek, boeken, theater of films, iets als een tweedehands broek met zwarte vichyprint koop en niet veel later een foto ontdek van jou in net zo'n kledingstuk, over ons huis droom, pittig korte zwarte kapsels spot, in mijn hobbykamer rommel, de bruine leren rugzak draag, mensen honderduit uitvraag, de broers zie, onverklaarbare trek krijg in vanillepap met rozijnen en dingen zeg of doe waarvan ik schrik en denk: 'Wie was dat?'

je bij me bent in gedachten. 

Vaak dus. 

En nu ik er zo over nadenk 

had ik maar wat graag

net iets andere literatuur dan alleen die van Nicci French geïntroduceerd, je online alternatieven voor papieren lijstjes en kampeerplekken leren kennen, en ook: de verpakkingsvrije winkel, vegetarische koks die geen vleesvervangers gebruiken, de dagcrème met SPF, gezichtsmassages, het genot van de wellness en de ijskoude douche, ademhalingsoefeningen, bijenwaskunsten, aromatherapie, kleuren met compost, yogaoefeningen die nog beter zijn tegen rug- en mentaal zeer, het stuk chocolade ter vervanging van gesuikerde desserts, tweedehandswinkels in plaats van die in een te drukke straat, samen hard en schel gelachen en gehuild bij ontroerende muziek, boeken, theater of films, toegegeven dat bergwandelingen heus niet zo vervelend zijn, de bruine leren rugzak en een kort pittig kapsel wél heel cool zijn, ik het te weinig over je heb met de broers en samen met al mijn onzekerheden, vragen, inzichten, verlangens en dromen ook het vermoeden gedeeld dat je 't soms stiekem van me overneemt. 

En verder: alle herinneringen die ontbreken, onaf zijn of vervaagden

van die 17 jaar met en 17 jaar zonder jou 

nog even opgefrist. 

Want 

it's been so long, mama. 

donderdag 10 juni 2021

No mad land.




Nee, 't was niet helemaal hetzelfde. Wij hadden, op die leeggelopen band na, geen krakkemikkig omgebouwd busje, geen geldgebrek, wisselende interimcontracten of rouwproces te doorstaan. Tenzij die om de jetlag, de gemiste uren slaap en onze sappige aircohoest. Zij was meestal alleen, wij altijd met z'n drietjes. Eén rijstijl versus drie uiteenlopende, twee ongezouten meningen er telkens gratis bij. Een interne monoloog versus drie weken lang steeds minder nadenken over wat interessant genoeg zou zijn om het in de groep te gooien - van filosofische statements tot verslagen van elk toiletbezoek. Zij neuriede af en toe een liedje van vroeger begeleid door een pianosoundtrack, wij lieten dagelijks drie afspeellijsten door elkaar vloeien en zongen soms luid, soms stil en altijd lispelend mee met de Alessi Brothers. Zij ontmoette zo nu en dan een oude bekende, wij vielen van de ene verbazing in de andere bij wat er zoal op ons pad kwam. Van cowboys in bureaustoelen, parkwachters uit Wes Anderson-films, in scooters of aan gokmachines vastgelijmd lijkende Walmart-shoppers en kettingrokers, over blote mannen met een schamel lapje boven hun edele lid op straat tot Mormoonse meisjes met meterslange vlechten, allemaal minstens even enthousiast 'Hi, how are you?' scanderend. Zij wist zich handig te manoeuvreren tussen gekende gebruiken, wij ontcijferden kaarten, bleven elke dollar, Fahrenheit en mijl omrekenen, ontdekten pas na een week of twee dat het woord Xing op vijf- tot zevenvakkige rijbanen crossing wilde zeggen, dat we aan het rode licht zomaar rechtsaf mochten afslaan, dat al de ijsboxen her en der geen overbodige luxe waren, dat we in onze vrees voor beren ook rekening hadden moeten houden met niet-ratelende slangen en op het nachtelijke wegdek rondspringende hertjes. Zij sliep in haar vervoersmiddel wanneer de nood het hoogst was, wij deden omwegen in onze SUV voor logeerervaringen op memorabele locaties, met zicht op berg, dal of sterrenhemels vanuit jacuzzi's. 

vrijdag 28 augustus 2020

Gebakjes troost.



Het begon allemaal met een ingenieus ineengedraaide portie patisserie op mijn laatste dag in Parijs. Daar moest ik een memorabele citytrip vol wandelroutes langs culturele, architecturale en culinaire vondsten afsluiten met een verschrikkelijke keelontsteking. Met dank aan de windstoten in de ondergrondse gangen van de lichtstad. Die lichamelijke toestand verhinderde me om nog zwaar uitputtende activiteiten te verrichten. Een paar winkels - een vol boeken, een vol tweedehands spullen, een vol eten - en enkele minimale inspanningen om ze aan elkaar te rijgen tot een parcours volstonden. Hoewel mijn online kaart barstte van de niet-bezochte en nochtans warm aanbevolen eetadresjes, had ik voor het eerst in vier dagen geen zin in Aziatisch, Palestijns of Italiaans getinte kost. Geen enkele ingebeelde rijkelijk gevulde rijstkom, lavash of artisanaal gedraaide pasta kon me het water in de mond doen krijgen.